Dagaaladii Sokeeye: Maxaa Been laga sheegay!
Dhiganahaani – sida magaciisa ka muuqataba- wuxuu ka hadlayaa sida loo sameen lahaa qof mufakir ah, balse, wuxuu qoraagu kasii afeeftay in cidna uusan dhowr buug uu akhriyo mufakir ku noqoneen. Hasa ahaate buuggan uu noqon karayo mid ifiya wadadii lagu noqon lahaa, waa qormadda Jimcadda ee arimaha Bulshada, Diinta & Suugaanta ee Keydmedia Online.
Ugu horreen, si loo fahmo “mufakir” waxa uu yahay ayuu qeexay mufakir iyo erayada ka ag dhaw macna ahaan sida: mutakhasis, caalim, muslix, daaciyah, musaqaf iyo feylasuuf. Isagoo xusay erayada aadka usoo dhaween karaya macanaha “mufakir” iney yihiin: caalim, musaqaf iyo feylasuuf hasa ahaate uu ka sarreeyo musaqafka, kana hooseeyo feylasuufka.
Waxay ahaataba, waxaa lagala dhex bixi karaa qeexitaanka qoraaga in “mufakirku” uu yahay: qof aqoon hal takhasus dhaafsiisan leh, dareemayana masuuliyad inay ka saaran tahay ummaddiisa, una taagan caddeenta dhibaatooyinka taagan ama imaan kara iyo ka shaqeenta xal u heliddeeda. Intaa ka dib, wuxuu tilmaamay astaamaha uu leeyahay mufakirku. Waxaana ka mid ahaa tilmaamahaas:
Qoraagu wuxuu si gaar ah u tilmaamay waxa uu ku soocan yahay mufakirka muslimka ah asagoo sheegay mufakirnamada ka hor inuu yahay qof muslim ah, ayna tahay in dadaalkiisa iyo afkaartiisa aysan ka hor imaan ijmaaca iyo nusuusta sugan, dallaaladeeduna ay caddahay.
Wuxuu sheegay in maskaxda Alle (SWT) innagu rakibay ay koobeso wax ku dhaw 100 bilyan oo unugyo ah, unug walbana uu 10 kun oo xiriir la sameenayo unugyada kale. Intaa wuxuu ka daray, marwalba oo qofku ku layliyo ama ku mashquuliyo maskaxdiisa fakar toolmoon, inuu kordhayo tirada xiriirkka ay sameenayaan unugyda maskaxda iyo is-hesigoodaba taana ay keeneso qofku inuu in badan wax dhuuxo ama fahmo. Qiimaha maskaxduna waxay ku kordheesa ka faa’ideesigeeda. Mar uu ka hadlayey “fakaridda” loo baahan yahay ayuu isku dayey siyaaba kala duwan inuu u qeexo sida in:
In fikirku yahay: ka tallaabid xal taagan loona gudbo mid ka wanaagsan. Waxaa dhici karasa mararka qaar in dhib jiro, aadna la timaado xal. Balse xalkaasi uu yahay mid aan aad u habbooneen ama lacagta kaaga baxeesaa ay badan tahay. Markaan oo kale waxaa xaaladdaan looga gudbi karaa fakar wax kuu ool ah. Qoraagu wuxuu arrinkaan tusaale ugu soo qaatay 2-warshadooda oo Japan laga leeyahay sameeyana saabbunka.
Waxaa dhacday inay isku qasmeen sanduuqyadii saabbunku ka buuxay iyo kuwii faaruqa ahaa. Warshaddi, waxay keensatay qalab x-ray ah – oo la dhigay halka ay kasoo baxayaan sanduuqyada – si loo ogaado sanduuqa ay wax ku jiraan iyo mid ka aysan wax ku jirin ayagoo shaqaalana u qaatay arrinkaan. Halka shirkadda kale -oo tan hore ka yareed, dhibkaan oo kalana qabsaday- ay la yimaadeen marwaxada elektoonig ah laguna juusteeya awood ku habboon culeeska sanduuqa faaruqa ah lana dhigay halka ay kasoo baxayeen sanduuqyada. Taa oo ka yeeshay in si fudud kii faaruqa ahaa mesha looga rido.
Intaa waxaa dheer, in qoraagu sheegay in hab-fakarka iyo luqaddu ay xiriir ka dhaxeeyaan. Asagoo raaciyey, in afkaarta aynu soo bandhigno ay tahay inta ay inoo suura galisay afka aan adeegsanno. Sidaa darteed, mufakarka waxa laga rabaa inuu daneeyo barashada afkiisa haddii ay ahaan laheyd suugaanteeda iyo naxwaheeda.
Dhan kale wuxuu ka tilmaamay: in mufakirku ka hab-fakar duwan yahay bulshada badankeed. Tusaale, waxaa dhici karta dadka intooda badan inay dhahaan reer galbeedka ayaa inoo tashatay oo dhibkaan ku jirno inuu sababay, ina daciifinayana. Balse mufakirku wuxuu ugu horreyn aaminsan yahay in dhibaatadu annaga innaga timid gaar ahaan tabardarrideenna IWM. Markaan oo kale kaallinta mufakarka waa ka qeyb qaadashada hagidda garaadka bulshadiisa, isaga oo u ifinaya in furfurnaan lala yimaado lagana faa’ideesto khibradaha iyo taariikhda ummadaha kale.
Qoraagu waxaa kale uu ka hadlay kobcinta hal-abuurka. Asagoo tilmaamay in aadanahu yahay noole hal-abuur leh. Balse hal-abuurka uusan la mid aheyn cabqarinnimo dadkaa. Waxa uu hal-abuurku u baahnaan karayo – towfiiqda Rabbi ka gadaal- ayaa ah tababbar, diirad-saarid, dadaal, dareen masu’uulnnimo iyo tadxiyah (wax hurid sida waqti iyo maal IWM).
Hal-abuurnimada wuxuu ku qeexay inay tahay: “La imaansho wax cusub, ama gaaridda natiijo aan hore loo ogeyn”. Haddaba, hal-abuurnimadu waxay noqon kartaa adoo soo kordhiya afkaar cusub ama macluumaad horay u jiray wax kusoo kordhiya. Sidaa darteed, joogteen hal-abuur la imaanshaha waa mid ka mid ah astaamaha mufakirka. Balse waxaa ugu horreyn loo baahan yahay in uu mufakirku iska leexiyo caqabadaha ka hor istaagi kara hal-abuurka sida:
Qoraagu wuxuu wax ka tilmaamay waxyaabaha ku gaarsiin karaya hal-abuurka. Waxyaabahaas waxaa ka mid ah ayuu yiri:
Marka uu bulshadiisa u adeegayo waa inuu rajeeyaa abaal marinta Rabbi maskaxdana uu ku haayaa taas.
Dr: Bakar wuxuu tilmaamay in mufakirka looga baahan yahay; habfikir naqdineed. Naqdin markaynu maqalno waxaa maskaxda dadka badankood kusoo dhaceysa inuu noqonayo uun mid taban adigoo sheegaya ceebaha, iinta iyo dhaliilaha. Balse xaqiiqdu taa waa ka duwan tahay. Naqdintu waxaa waaye – sida qoraaguba tilmaamay- qiimeenta shey, macluumaad, afkaar IWM. Adigoo ka soocaya wixii wanaagsan oo saxan waxa aan wanaagsaneen khaladna ah. Tani waxaa soo galaya in la dhiirrigeliyo waxa wanaagsan. İntaa waxaa soo raaca, in qoraagu soo bandhigay waxyaabaha keeni kara aas-aasidda caqliyad naqdineed. Waxaana ka mid ah:
Ugu dambeyn, mufakirku waxaa la gudboon inuu ku dadadaalo hubsashada iyo inuusan goyn arrin u baahnaa ka joogsasho. Allah ka abaalmariyo qoraaga buugan kheyr badan aqoonta uu inoo soo bandhigay, inagana Rabbi ha inagu anfaco, nagana yeelo kuwii jidka toosan ku sugnaada, umadoodana wax tara.
Maxamad Abuukar Macallin (Laashin)
Add comment
Comments