Kufsiga, ka aamuskaa ka daran!

Bashiir M. Xersi (KON) - Kufsi, daba-gur, barya-xoog, xero-taraarax, ku dayid, tuugmo-tuluq IWM dhammaan waa erayo macno ka dhexeeyo ama is xiga, kuna kala duwan oo kaliya hab dhaqan bulshadeed deegaan ku saleysan.

Faallo Keydmedia Online
22 August 2013

Waxayna isugu soo aruurayaan; haweeneey aan raalli ahayn ama ku qanacsaneyn in loo GALMOODO!

Dhaqan xumada Soomaaliya ka taagan, waa mid muddaba soo jiitamaysay, DIL, DHAC, BOOB, BILILIQO iyo XADGUDUB nooc walba leh ayaa ka jira, Soomaaliyana waxay calanka u siddaa xumaanta oo ay kaalinta koowaad kaga jirtaa, ilaa haddana dal ku haysta HORYAALKA XUMAANTA ma jiro.

Waayihii hore KUFSIGU waxuu ahaa, fal danbiyeed Soomaalidu iska gasho kan ugu xun, kuna jiray kuwooda ugu waaweyn, waxaana dhiciba jirtay iska daa kufsiye in gabar si xun loo eegay ama laga oysiiyey inay ka aloosmi jireen colaado daba dheeraada iyo dagaallo ay ku go’aan dad badan.

Rag fara xumo ma daaye, lacalla haddii ay dhacdo in gabar lagu xadgudbo, waxay lahayd habdhaqan iyo maamuus loo soo maro, xeer iyo xukun dadka u yaal, dhanka kale, hadday haasaawe iyo habeen dhadaysi tahayna la mid, balse, sidii Soomaalidu magaalo u soo degtay, wax badan ayaa hannaan nololeedkoodii isdaba maray, gaar ahaan wuxuu qaloocii ugu xumaa galay burburkii ka dib, ee hubkii iyo awooddiiba gacanta u gashay dad aan garaad iyo garasho lahayn.

Bishii koowaad [jennaayo] ee sanadkan 2013 ilaa bishii Lixaad ee juunyo waxaa Soomaaliya lagu kufsaday in ka badan 800 [siddeed boqol] oo haween ah, sidaa waxaa lagu sheegay war bixin tirakoob ah oo ay soo saartay Q M.

Sanadkii hore tirada dumarka Caasimadda kaliya lagu kufsaday waxa ay gaarayeen 1700 oo dumar ah. Waxaa walwalka sii kordhinaya waa in seddex meelood meel ka mid ah dadka la kufsaday ay yihiin carruur sida ay sheegtey hey’adda UNICEF ee carruurta u qaabilsan Q M.

Siddeeddii bishaan ayay ahayd markii Askar ku sheegga dawladda ay hooyo Soomaaliyeed, oo wali ilma nuujinaysa ay ka afduubteen agagaarka Isbitaalka SOS, iyagoo ku siray in dambi loo haysto oo ay gaynayaan SALDHIGGA BOOLISKA, balse, u kexeeyey xarun ay deggan yihiin CIIDAMADA AMISOM ayna ku kufsadeen, laba maalin ka dibna iyadoon dhaqaaqi karin meeshii ay ka qaaden ku soo tuureen!

Markii ay dhacdadaa foosha xun ka soo wareegtay in ka badan toddobo cisho, oo aan dawlad ku sheegga wax hadal ah ka dhihin ayaa kal fadhigoodii ma dhalayska iyo ma dhammaada aha ee lagu magacaabo mar walba “KAL FADHI AAN CAADI AHAYN!” loo saaray guddi soo baara. Weydiinta yaa ah, xay soo baarayaan? Ma in gabadha la kufsaday iyo in kale? Mise waxay soo baarayaan inay dambiilayaashii soo qabtaan? Hadday tan hore tahay, taa dhaqtarkii baaray ayaa noo caddeeyey, oo baaritaankooda looma baahna, haddayse tan dambe tahay, waxay ahayd inay sheekada dhan kale u dhigaan, oo ugu yaraan: INAY SOO QABANAYAAN EEDAYSANAYAASHA.

“kal fadhi aan caadi ahayn!” Waxay guddiga horjooge uga dhigeen Marwo Maryan Qaasim, oo Wasaaradaha ay hayso ay ku jiraan midda Adeegga Bulshada, weydiinta ayaa ah; Guddiyadii hore loo magacaabay xuu uga duwanaan doonaa kani? Illeen waxaa jira waxaa jiro guddi u u xilsaaran arrimaha kufsiga, oo hadda ka hor la magacaabay, guddigii hore oo aan weli war iyo wacaal midna laga hayn ayaa mid kale laga daba magacaabay, [dawladda] laba waa fududdahay, balse, inta kale ee nolosha ku xeeran waa ku adagtay; 1-inay guddi magacaabaan. 2-Inay warqad saxiixaan!

Dhanka kale, guddigii hore xaa ka qaldamay oo mid cusub loo magacaabay? Tan kaba sii muhimsan ayaa ah kufsi miyaa kufsi ka duwan? Ama kufsi miyaan kufsi ahayn?.

Taa ku darsoo, dhowr bilood ka hor ayey ahayd markii malleeshiyo ka tirsan dowladda ee ku sugnaa waddada u dhaxaysa Afgooye iyo Lambar Konton ay istaajiyeen gaari rakaab ah, ayna dadkii u kala saareen rag iyo dumar, dumarkii loo gartay in la kufsado ayaa waxaa ka mid ahayd gabar markaa xiligii Xaydka [Caadada] ku jirtay iyo kuwo Umula ah, iyagana Canjarafeyn iyo jukayn ayaa nafta looga qaadey, oo kuma baxsan inay laba xilli lama taabtaan ah ku jiraan. Caarku Idiin ma kaco idin Alle, inta aad dirqinaysaan dumar aan idin rabin, Aamiin iga daba dhaha, markan oo kale Ruuxaaniyaadka in la hoos galo ma ahane, itaal kale lama hayee.

Intaasoo foolxumo ah iyo ka badan ayaa la sameeyay, haddana, wixii guddiyo la magacaabay ama loo xilsaaray inay war ka keenaan natiijada baaritaankoodii, -waaba haddii ay sameeyeene- wuxuu dhaafi waayey: “GABADHA LAMA KUFSANNIN!” Waa yaabee dumarku ma iyagaa is kufsaday? Ma qof aan la kufsan ayaa waa la i kufsaday la soo taagnaa kara, oo waliba in baaritaan lagu sameeyo diyaar ah? Allaw adaa faxan.

Waxaan marna shaki ku jirin in guddiyadan la iska daba magacaabay ee wax matarayaasha ah aysan wax soo kordhin doonin, soona wadin natiijo lagu diirsado ama shaafisa dadka. Haddii aysan sidii kuwii hore la soo qoomaarsan: “GABADHA LAMA KUFSANIN!”.

Kufsiga ka aamuskaa ka daran!

Run ahaan arrintan soo laalaabadkeeda iyo xanuunka ku lammaansan waxaa iiga sii daran sida dadkeennu uga sii jeedo ama uga war la